Η διδασκαλία του Κυρίου Τσετάνια

Σήμερα, 24 Αυγούστου 2019, οι Γκωντίγια Βαϊσνάβα γιορτάζουν την εμφάνιση της Αυτού Θείας Χάρης Α. Τσ. Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα. Ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης και αγάπης, προσφέρουμε στα λωτοειδή του πόδια την ελληνική μετάφραση του έργου του, «Η διδασκαλία του Κυρίου Τσετάνια», μαζί με ένα προλογικό σημείωμα για την ελληνική έκδοση.

Δυο λόγια για την ελληνική έκδοση του έργου

«Εξάλλου, εκείνα τα λογοτεχνικά έργα που είναι γεμάτα με περιγραφές της υπερβατικής δόξας του ονόματος, της φήμης, της μορφής και των διασκεδάσεων του απεριόριστου Υπερτάτου Κυρίου είναι δημιουργίες υπερβατικές, προορισμένες να προκαλέσουν επανάσταση στην ασεβή ζωή ενός παραπλανημένου πολιτισμού. Τέτοια υπερβατικά έργα, ακόμα και αν έχουν συνταχθεί ακανόνιστα, ακούγονται, τραγουδιούνται και είναι αποδεκτά από ανθρώπους αγνούς και τελείως έντιμους.» (Μπαγκ. 1.5.11)

«Αν, λοιπόν, δεν είναι κάποιος αυτοσυνειδητοποιημένος, δεν υπάρχει ουσιαστικά λόγος να γράφει για τον Κρίσνα. Η υπερβατική γραφή δεν εξαρτάται από την υλική εκπαίδευση. Εξαρτάται από την πνευματική συνειδητοποίηση. Γι’ αυτό θα βρείτε στα σχόλια της Μπαγκαβαταμ διαφόρων ατσαρια ακόμα και σοβαρές ανακολουθίες, αλλά είναι αποδεκτές ως αρσα-πραγιογκα. Θα πρέπει να μένουν όπως ακριβώς είναι.» (Ο Σρίλα Πραμπουπάντα στη Βρινντάβανα, στις 31 Μαρτίου 1976, σε ομιλία του για τη Σριμαντ-Μπαγκαβαταμ, 7.5.23-24)

Η ελληνική έκδοση ακολουθεί πιστά την αυθεντική, πρώτη έκδοση αυτού του έργου, την έκδοση του 1968. Ήταν ένα από τα πρώτα βιβλία του Σρίλα Πραμπουπάντα και εκδόθηκε μόλις δυόμισυ χρόνια αφότου έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι μαθητές του που είχαν αναλάβει την επιμέλεια των βιβλίων του εκείνη την εποχή δεν είχαν, φυσικά, τη γνώση της βεδικής γραμματείας και της σανσκριτικής γλώσσας που απέκτησαν αργότερα, αλλά ούτε και την εξοικείωση με την ορολογία, το ύφος, τις ιδιαιτερότητες και  τα προσωπικά γνωρίσματα της γραφής της Αυτού Θείας Χάρης. Είχαν όμως μεγάλη αγάπη και σεβασμό για τον ίδιο και το έργο του. Γι’ αυτό, μπορεί μεν η τελική μορφή του βιβλίου να εμφανίζει κάποιες δικαιολογημένες ατέλειες και εκφραστικές αμηχανίες, οι οποίες συχνά δυσκολεύουν τη μετάφραση, αποπνέει όμως αθωότητα, αγνότητα και αφοσίωση στον δάσκαλό τους και στο βιβλίο του, πράγμα που είναι άλλωστε ολοφάνερο και στο κείμενο της προσκύνησής τους σε αυτόν, το οποίο προτάσσεται. Δυστυχώς, η μεταγενέστερη έκδοση του έργου του 1974, μονότι βελτίωσε τα Αγγλικά του κειμένου από γραμματική και συντακτική άποψη, και μολονότι προσάρμοσε τα Σανσκριτικά και την ονοματολογία του κειμένου στην τυποποίηση που είχε γίνει στο μεταξύ στο σύνολο του έργου του Σρίλα Πραμπουπάντα, κατόρθωσε να απομυζήσει το βιβλίο από τους χυμούς του και να το καταστήσει άνυδρο, ενώ βρίθει  από νοηματικά και φιλοσοφικά λάθη -ορισμένα από τα οποία πολύ σοβαρά- και γενικά αποδυναμώνει συνολικά το βιβλίο από την πνευματική του δύναμη, ομορφιά και λάμψη. Παραλείπονται επίσης ολόκληρα εδάφια του πρωτότυπου κειμένου, τα οποία προφανώς δεν εγκρίθηκαν από τους επιμελητές της έκδοσης, οι οποίοι, ως φαίνεται, γνώριζαν καλύτερα από τον Σρίλα Πραμπουπάντα τι έπρεπε και τι δεν έπρεπε να συμπεριληφθεί στο βιβλίο του.

Σύμφωνα με αξιόπιστες μαρτυρίες και ασφαλείς ενδείξεις, όταν ζητήθηκε από τον Σρίλα Πραμπουπάντα η άδεια να γίνει νέα «διορθωμένη» έκδοση του έργου, ο Σρίλα Πραμπουπάντα συμφώνησε να γίνουν μόνον οι απαραίτητες προσαρμογές στα Σανσκριτικά, σύμφωνα με τη διεθνή έγκυρη τυποποίηση την οποία ακολουθούσε και ο ίδιος στα βιβλία του. Οι αρμόδιοι επιμελητές όμως θεώρησαν σκόπιμο να ξαναγράψουν σχεδόν ολόκληρο το βιβλίο, με τα αποτελέσματα που αναφέραμε προηγουμένως. Η καινούργια αυτή έκδοση κυκλοφόρησε το 1974 και  αποτελεί, δυστυχώς, μέχρι σήμερα τη μόνη ευρύτερα γνωστή και αποδεκτή έκδοση αυτού του βιβλίου, παρόλο που είναι πεποίθησή μας ότι ο συγγραφέας θα πρέπει να αγνοούσε αυτήν την μεγάλης κλίμακας αλλοίωση του βιβλίου του, διαφορετικά δεν θα δεχόταν ποτέ τόσες και τόσο  σοβαρές φιλοσοφικές διαστρεβλώσεις. Η γλωσσική, κοινωνική και πολιτική ορθότητα και ο θρησκευτικός κονφορμισμός των επιμελητών αυτής της έκδοσης έπληξαν τη ζωντάνια και την πνευματικότητα του βιβλίου.

Δυστυχώς, αυτή η νοσηρή και παθολογική νοοτροπία επικράτησε ολωσδιόλου μετά την εξαφάνιση της Αυτού Θείας Χάρης από αυτόν τον θνητό κόσμο, με αποτέλεσμα να γίνει πάγια πρακτική η συστηματική αναθεώρηση και αλλαγή των βιβλίων του, και μάλιστα, προφανώς, χωρίς την άδεια και την έγκριση του συγγραφέα. Αυτή η πρακτική έχει πάρει τη μορφή επιδημίας· πρόκειται ουσιαστικά για βεβήλωση και ασέλγεια στο έργο του σατ-γκουρου, του αγνού αφοσιωμένου υπηρέτη του Κυρίου και πνευματικού δασκάλου ολόκληρου του σύμπαντος, από μη αυτοσυνειδητοποιημένες, δέσμιες της ύλης ψυχές. Αυτό είναι ιδιαίτερα φανερό στην «Μπαγκαβαντ-γκιτα όπως ακριβώς είναι», η οποία περιέχει περισσότερες από 5.000 μικρές ή μεγάλες αλλαγές. Όταν ένα βιβλίο -οποιοδήποτε βιβλίο- έχει περισσότερες από 5.000 αλλαγές, δεν είναι το ίδιο βιβλίο αναθεωρημένο και με κάποιες αλλαγές. Είναι -τυπικά και ουσιαστικά- άλλο βιβλίο, το οποίο παρουσιάζεται ψευδεπίγραφα ως η «Μπαγκαβαντ-γκιτα όπως ακριβώς είναι» του Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα, απαγορεύοντας μάλιστα ταυτόχρονα την κυκλοφορία και διάδοση της αυθεντικής «Μπαγκαβαντ-γκιτα όπως ακριβώς είναι». Αυτός ακριβώς είναι ο τρόπος με τον οποίον διαστρεβλώνεται και μολύνεται η θεϊκή γνώση στον υλικό κόσμο, και πρέπει ο Σρι Κρίσνα να την διατυπώνει ξανά και ξανά, όπως εξηγεί ο Ίδιος στην Μπαγκαβαντ-γκιτα.

Ακολουθούν αποσπάσματα από μία συζήτηση ανάμεσα στην Αυτού Θεία Χάρη Α. Τσ. Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα και μαθητές του, στις 22 Ιουνίου 1977, στη Βρινντάβανα της Ινδίας)

Πραμπουπάντα: …Είναι μεγάλο ρίσκο να τους δώσεις οδηγίες (στους επιμελητές των εκδόσεων) για την επιμέλεια των βιβλίων. Η λίγη γνώση είναι επικίνδυνη. Αμέσως (νομίζουν ότι) γίνονται πολύ σπουδαίοι λόγιοι και γράφουν ανοησίες. Όχι, δεν είναι αξιόπιστοι. Μπορούν να κάνουν μεγαλύτερη ζημιά.

Ταμάλα Κρίσνα: Ναι. Βλέπουμε στο Πέμπτο Άσμα (της Σρίμαντ-Μπαγκαβατάμ) ότι υπάρχουν λέξεις που είναι τόσο λάθος, ώστε το νόημα έχει αλλάξει τελείως. Στα τελευταία τρία κεφάλαια ο …(το όνομα παραλείπεται) έχει κάνει τουλάχιστον έξι διορθώσεις, οι οποίες έχουν αλλάξει το νόημα.

Γιασόντα-νάνντανα: Διδάσκαμε την Ισοπανισαντ στην Γκουρουκούλα, στα παιδιά. Τόσο πολλές αλλαγές! Προσπάθησαν να βελτιώσουν τα Αγγλικά, αλλά μερικές φορές, προσπαθώντας να κάνουν καλύτερα τα Αγγλικά, έκαναν φιλοσοφικά λάθη. Δεν υπάρχει λόγος να βελτιώνουν τα Αγγλικά. Τα Αγγλικά του Πραμπουπάντα είναι απλά και καθαρά. Βρήκαμε περισσότερες από 125 αλλαγές. Αλλάζουν τόσο πολλά πράγματα. Αναρωτιόμαστε αν αυτό είναι απαραίτητο. Έχω φυλάξει το βιβλίο.

Πραμπουπάντα: Γνωρίζω τι κάνουν αυτοί οι ανόητοι. Τι μπορώ να κάνω;  Πώς μπορώ να τους εμπιστευθώ; …Έχει ξεκινήσει. Τι μπορώ να κάνω; Αυτοί οι ανόητοι δεν μπορούν να διορθωθούν. Επικίνδυνη. Λίγη μάθηση, επικίνδυνη. Πώς να τους διορθώσεις;

Ταμάλα Κρίσνα: …Και μετά, αφού τυπωθούν τα βιβλία, συνεχίζουν (να κάνουν αλλαγές). Έτσι, όταν γίνεται ανατύπωση…

Πραμπουπάντα: Πώς μπορεί να σταματήσει αυτό; Πώς; …Τα κάνουν αυτά χωρίς καμία εξουσιοδότηση.

Γιασόντα-νάνντανα: Τι θα γίνει σε πέντε χρόνια; Θα είναι διαφορετικά βιβλία.

Πραμπουπάντα: …Είναι πολύ σοβαρή κατάσταση. Γράψε ένα γράμμα που να λέει, «Γιατί έχετε κάνει τόσο πολλές αλλαγές;» Αλλά σε ποιον να γράψεις; Ποιος θα ενδιαφερθεί; Όλοι οι ανόητοι είναι εκεί. Γράψε στον Σατσβαρούπα, «Αυτή είναι η κατάσταση. Κάνουν (οι επιμελητές των βιβλίων) ό,τι θέλουν σύμφωνα με τα καπρίτσια τους.» Η επόμενη ανατύπωση θα πρέπει να είναι ξανά όπως η αρχική έκδοση. …Γράψε αμέσως στον Σατσβαρούπα και τον Τζαγιαντβέιτα ότι «οι ανόητοι επιμελητές των βιβλίων δημιουργούν χάος… Δεν είναι δυνατό. Δεν είναι δυνατό. …Να διαβάζετε, λοιπόν, την Μπαγκαβατάμ πολύ σοβαρά. Η Μπαγκαβατάμ έχει γραφτεί για να προσφέρει γνώση στους ανόητους. Αλλά η δυσκολία είναι ότι ο ανόητος νομίζει πως είναι πολύ προχωρημένος σε γνώση. Αυτή είναι η δυσκολία.

Ταμαλα Κρίσνα: Μερικές φορές φοβούνται ότι μία λέξη θα είναι αντιδημοφιλής, και εξαιτίας της επιθυμίας τους να κερδίσουμε δημοφιλία ή αποδοχή, ελαττώνουν τη δύναμη της λέξης, Την αλλάζουν, διαλέγουν μία λέξη που είναι περισσότερο αποδεκτή.

Σαταντάνια: Θυμάμαι ότι ο Ραμεσβάρα είχε αναφέρει πως ένα άρθρο  αποδοκίμαζε έντονα τον χριστιανισμό, και είπε ότι είχε παραλείψει ένα τμήμα του άρθρου, επειδή φοβόταν ότι θα υπήρχε άσχημη αντίδραση από τους Χριστιανούς στην Αμερική.

(Ανάμεσα στις ηχογραφημένες συζητήσεις του Σρίλα Πραμπουπάντα υπάρχουν και δεκάδες άλλες συζητήσεις με παρόμοιο περιεχόμενο. Ο σοβαρός μελετητής θα τις αναζητήσει και θα τις βρει.)

Προς το τέλος  του προλογικού σημειώματός του για το παρόν βιβλίο, ο Σρίλα Πραμπουπάντα γράφει τα εξής: «Με λίγα λόγια, όσοι ενδιαφέρονται να βρεθούν στην πνευματική ύπαρξη μπορούν να ελευθερωθούν εύκολα από τα δίχτυα της Μάγια με τη Χάρη του Κυρίου Τσετάνια, που τώρα εμφανίζεται με τη μορφή του βιβλίου «Η διδασκαλία του Κυρίου Τσετάνια», χωρίς να διαφέρει από τον Κύριο.» Αυτή τη μορφή και αυτό το βιβλίο βεβήλωσαν κάποιοι αυτόκλητοι, επικίνδυνοι και ανώνυμοι ημιμαθείς. (Οι υπογραμμίσεις με τα έντονα στοιχεία είναι του επιμελητή αυτής της έκδοσης.)

Ο επιμελητής της ελληνικής έκδοσης