Σούντρα μεταμφιεσμένοι σε βασιλιάδες

(Σρίμαντ-Μπαγκαβατάμ 1.16.4-10)

(Η έλευση και η επέλαση της σημερινής εποχής, της εποχής του Κάλι – μέρος πρώτο)

του Σρίλα Ντβαϊπάγιανα Βιάσα

Μετάφραση στα αγγλικά και σχόλια

της Αυτού Θείας Χάρης Α. Τσ. Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα

16.4 Κάποτε, όταν ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ ήταν καθ’ οδόν για την κατάκτηση του κόσμου, είδε τον κύριο της Κάλι-γιούγκα, ο οποίος ήταν κατώτερος από σουντρα, να είναι μεταμφιεσμένος σε βασιλιά και να πληγώνει τα πόδια μιας αγελάδας και ενός ταύρου. Ο Βασιλιάς τον συνέλαβε στη στιγμή για να τον τιμωρήσει με τον κατάλληλο τρόπο.

Ο σκοπός που ένας βασιλιάς φεύγει για να κατακτήσει τον κόσμο δεν είναι για δικό του όφελος. Ο Μαχαράζα Παρίκσιτ έφυγε για να κατακτήσει τον κόσμο αφού ανέβηκε στον θρόνο, αλλά δεν το έκανε από επιθετικότητα προς τα άλλα κράτη. Ήταν Αυτοκράτορας του κόσμου και όλα τα μικρά κράτη βρίσκονταν ήδη υπό την εξουσία του. Ο σκοπός του ήταν να εξακριβώσει αν στο κράτος του υπήρχε σεβασμός και ευλάβεια για τον Θεό. Ο βασιλιάς, όντας εκπρόσωπος του Θεού, οφείλει να εκτελεί τη θέληση του Κυρίου σωστά. Δεν τίθεται θέμα προσωπικού κέρδους. Έτσι, αμέσως μόλις ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ είδε ότι ένας άνθρωπος χαμηλής στάθμης μεταμφιεσμένος σε βασιλιά πλήγωνε τα πόδια μιας αγελάδας και ενός ταύρου, τον συνέλαβε και τον τιμώρησε στη στιγμή. Ο βασιλιάς δεν μπορεί να ανεχθεί προσβολές στο πιο σημαντικό ζώο, την σούντρα, ούτε ασέβεια στον πιο σημαντικό άνθρωπο, τον μπράμανα. Ανθρώπινος πολιτισμός σημαίνει προαγωγή της παιδείας των μπράμανα, και για τη διατήρηση ενός τέτοιου πολιτισμού η προστασία των αγελάδων είναι ουσιώδης. Υπάρχει ένα θαύμα στο γάλα, γιατί περιέχει όλες τις απαραίτητες βιταμίνες για τη διατήρηση της ανθρώπινης φυσιολογίας για ανώτερα επιτεύγματα. Η παιδεία των μπράμανα μπορεί να προχωρήσει μόνον όταν ο άνθρωπος εκπαιδευτεί έτσι ώστε να αναπτύξει την ιδιότητα της αγαθότητας, και για τον σκοπό αυτόν αποτελούν πρωταρχική ανάγκη οι τροφές από γάλα, καρπούς και δημητριακά. Ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ ήταν κατάπληκτος όταν είδε έναν μαύρο σούντρα, ντυμένο σαν κυβερνήτη, να κακομεταχειρίζεται μία αγελάδα, το πιο σημαντικό ζώο στην ανθρώπινη κοινωνία.

Η εποχή του Κάλι σημαίνει κακοδιοίκηση και φιλονικία. Και η ρίζα αυτής της κακοδιοίκησης και της φιλονικίας  είναι ότι ανάξιοι άνθρωποι με τις ιδιότητες των κατώτερων ανθρώπων, οι οποίοι δεν έχουν υψηλότερες φιλοδοξίες στη ζωή, κρατούν στα χέρια τους το πηδάλιο της διοίκησης του κράτους. Αυτού του είδους οι άνθρωποι στο πόστο του βασιλιά είναι βέβαιο ότι θα πληγώσουν την αγελάδα και την παιδεία των μπράμανα, ωθώντας με αυτόν τον τρόπο ολόκληρη την κοινωνία στην κόλαση. Ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ, με την παιδεία που είχε, ένιωσε το άρωμα αυτής της βαθύτερης αιτίας κάθε φιλονικίας στον κόσμο. Θέλησε, λοιπόν, να την σταματήσει στην αρχή της.

16.5 Ο Σωνάκα ρίσι ρώτησε: Γιατί ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ απλώς τον τιμώρησε, αφού ήταν ο πιο εξαθλιωμένος σούντρα, έχοντας ντυθεί σαν βασιλιάς και έχοντας χτυπήσει μια αγελάδα στο πόδι; Πες μας, σε παρακαλώ, για όλα αυτά τα περιστατικά αν έχουν σχέση με τον Κρίσνα.

Ο Σωνάκα και οι ρίσι έμειναν κατάπληκτοι ακούγοντας ότι ο ευσεβής Μαχαράτζα Παρίκσιτ τιμώρησε απλώς τον ένοχο και δεν τον σκότωσε. Αυτό δείχνει ότι ένας ευσεβής βασιλιάς όπως ο Μαχαράζα Παρίκσιτ θα έπρεπε να σκοτώσει στη στιγμή έναν εγκληματία που ήθελε να εξαπατήσει τον κόσμο ντυμένος σαν βασιλιάς και ταυτόχρονα τολμούσε να προσβάλει το αγνότερο από όλα τα ζώα, την αγελάδα. Ωστόσο, εκείνες τις μέρες, οι ρίσι δεν μπορούσαν ούτε να φανταστούν ότι στις μελλοντικές ημέρες της εποχής του Κάλι οι πιο εξαθλιωμένοι σούντρα θα εκλέγονται κυβερνήτες και θα ανοίγουν οργανωμένα σφαγεία για τη σφαγή των αγελάδων. Εν πάση περιπτώσει, παρόλο που το να ακούν για έναν σουντράκα ο οποίος ήταν απατεώνας και βίαιος με τις αγελάδες δεν ήταν πολύ ενδιαφέρον για τους μεγάλους σοφούς, ήθελαν να ακούσουν γι’ αυτό, για να διαπιστώσουν αν το περιστατικό είχε κάποια σχέση με τον Κύριο Κρίσνα. Ενδιαφέρονταν απλώς για τα θέματα τα σχετικά με τον Κύριο Κρίσνα, επειδή οτιδήποτε είναι συνυφασμένο με τον Κρίσνα αξίζει να το ακούει κανείς. Υπάρχουν πολλά θέματα στην Μπαγκαβατάμ σχετικά με την κοινωνιολογία, την πολιτική, την οικονομία, τις πολιτιστικές υποθέσεις, κλπ., αλλά όλα τους συνδέονται με τον Κρίσνα και συνεπώς όλα τους αξίζει να τα ακούει κανείς. Ο Κρίσνα είναι το εξαγνιστικό συστατικό σε όλα τα ζητήματα, ασχέτως του τι είναι αυτά τα ζητήματα. Στον υλικό κόσμο όλα είναι ακάθαρτα επειδή είναι προϊόντα των τριών υλικών ιδιοτήτων. Το εξαγνιστικό στοιχείο, ωστόσο, είναι ο Κρίσνα.

16.7 Ω Σούτα Γκοσουάμι, υπάρχουν μεταξύ των ανθρώπων εκείνοι που επιθυμούν ελευθερία από τον θάνατο και αιώνια ζωή. Γλυτώνουν τη σφαγή, καλώντας τον κύριο του θανάτου, τον Γιαμαράτζα.

Το ζωντανό ον, καθώς εξελίσσεται από τα κατώτερα ζωικά είδη προς τα ανώτερα ανθρώπινα όντα και σταδιακά προς ανώτερη νοημοσύνη, ανυπομονεί να ελευθερωθεί από τα νύχια του θανάτου. Οι σύγχρονοι επιστήμονες προσπαθούν να καταπολεμήσουν τον θάνατο με την πρόοδο της φυσικής και της χημείας, αλλά αλίμονο, ο κύριος του θανάτου, ο Γιαμαράτζα, είναι τόσο σκληρός, ώστε δεν χαρίζει τη ζωή ούτε των ίδιων των επιστημόνων. Ο επιστήμονας, ο οποίος διατυπώνει τη θεωρία ότι ο θάνατος μπορεί να υπερνικηθεί με την ανάπτυξη της επιστημονικης γνώσης, γίνεται  ο ίδιος θύμα του θανάτου όταν τον καλεί ο Γιαμαράτζα. Κανείς δεν μπορεί να αυξήσει τη σύντομη περίοδο της ζωής ούτε για ένα μικρό κλάσμα μίας στιγμής και πολύ περισσότερο να σταματήσει τον θάνατο. Η μοναδική ελπίδα αναστολής της σκληρής διαδικασίας της σφαγής του Γιαμαράτζα είναι να τον καλέσει κανείς για να ακούσει και να ψάλει το άγιο όνομα του Κυρίου. Ο Γιαμαράζα είναι μέγας αφοσιωμένος υπηρέτης του Κυρίου και του αρέσει να τον καλούν σε κίρτανα και σε θυσίες οι αγνοί αφοσιωμένοι υπηρέτες του Κυρίου, οι οποίοι υπηρετούν τον Κύριο διαρκώς με αφοσίωση. Έτσι οι μεγάλοι σοφοί, με επικεφαλής τον Σωνάκα και άλλους, προσκάλεσαν τον Γιαμαράτζα να παραστεί στη μεγάλη θυσία που τελούσαν στο Ναϊμισαράνια. Αυτό ήταν καλό για όσους δεν ήθελαν να πεθάνουν.

16.8 Όσο ο Γιαμαράτζα, που προξενεί τον θάνατο όλων, είναι παρών εδώ, κανείς δεν θα συναντήσει τον θάνατο. Οι μεγάλοι σοφοί έχουν προσκαλέσει τον κύριο του θανάτου, τον Γιαμαράτζα, που είναι ο εκπρόσωπος του Κυρίου. Τα ζωντανά όντα, που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του, θα πρέπει να επωφεληθούν ακούγοντας το αθάνατο νέκταρ με τη μορφή αυτής της αφήγησης των υπερβατικών διασκεδάσεων του Κυρίου.

Σε κανένα ζωντανό ον δεν αρέσει να συναντά τον θάνατο, όμως τα ζωντανά όντα δεν γνωρίζουν πώς να απαλλαγούν από αυτόν. Η πιο σίγουρη θεραπεία για την αποφυγή του θανάτου είναι να συνηθίσει κανείς να ακούει τις όμοιες με νέκταρ διασκεδάσεις του Κυρίου, όπως περιγράφονται συστηματικά στο κείμενο της Σρίμαντ-Μπαγκαβατάμ. Γι’ αυτό εδώ συνιστάται σε όποιο ανθρώπινο ον επιθυμεί να ελευθερωθεί από τον θάνατο, να υιοθετήσει αυτόν τον τρόπο ζωής, όπως συμβουλεύουν οι σοφοί με επικεφαλής τον Σωνάκα.

16.9 Οκνηρά ανθρώπινα όντα με πενιχρή νοημοσύνη και μικρή διάρκεια ζωής περνούν τη νύχτα τους κοιμώμενα και την ημέρα τους κάνοντας πράγματα που είναι μάταια και ανώφελα.

Οι λιγότερο νοήμονες δεν γνωρίζουν την αληθινή αξία της ανθρώπινης μορφής ζωής. Η ανθρώπινη μορφή είναι ένα ιδιαίτερο δώρο της υλικής φύσης κατά την πορεία της επιβολής αυστηρών νόμων δυστυχίας πάνω στα ζωντανά όντα. Είναι μία ευκαιρία να επιτύχει κανείς την ύψιστη ευλογία της ζωής, και συγκεκριμένα, να ξεφύγει από την περιπλοκή των επανειλημμένων γεννήσεων και θανάτων. Οι νοήμονες φροντίζουν να αξιοποιήσουν αυτό το σημαντικό δώρο, πασχίζοντας επίπονα να ξεφύγουν από αυτή την περιπλοκή. Αλλά οι λιγότερο νοήμονες είναι οκνηροί και ανίκανοι να εκτιμήσουν το δώρο του ανθρώπινου σώματος για να επιτύχουν την απελευθέρωση από την υλική δουλεία. Ενδιαφέρονται περισσότερο για την υποτιθέμενη οικονομική ανάπτυξη και εργάζονται πολύ σκληρά σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους μόνο για τις αισθησιακές απολαύσεις του εφήμερου σώματος. Οι νόμοι της φύσης επιτρέπουν την αισθησιακή απόλαυση και στα κατώτερα ζώα, και γι’ αυτό επιτρέπεται και στα ανθρώπινα όντα κάποιο ποσό αισθησιακής απόλαυσης, σύμφωνα με την τωρινή ή τις περασμένες ζωές του. Θα πρέπει όμως οπωσδήποτε να προσπαθεί κανείς να κατανοήσει ότι η αισθησιακή απόλαυση δεν αποτελεί τον έσχατο σκοπό της ανθρώπινης ζωής. Εδώ αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας εργάζεται κανείς «για το τίποτε», επειδή ο στόχος δεν είναι παρά η απόλαυση των αισθήσεων. Μπορούμε να παρατηρήσουμε ιδιαίτερα πώς απασχολούνται οι άνθρωποι για το τίποτε στις μεγαλουπόλεις και στις βιομηχανικές πόλεις. Υπάρχουν τόσο πολλά πράγματα που κατασκευάζονται από την ανθρώπινη ενέργεια, αλλά όλα τους προορίζονται για αισθησιακή απόλαυση και όχι για την απόδραση από την υλική δουλεία. Και αφού εργαστεί σκληρά κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο κουρασμένος άνθρωπος είτε κοιμάται είτε έχει σεξουαλικές ενασχολήσεις τη νύχτα. Αυτό είναι το πρόγραμμα της πολιτισμένης υλιστικής ζωής για τους λιγότερο νοήμονες. Γι’ αυτό εδώ χαρακτηρίζονται οκνηροί, άτυχοι και με μικρή διάρκεια ζωής.

16.10 Είπε ο Σούτα Γκοσουάμι: Ενώ  ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ έμενε στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Κούρου, τα συμπτώματα της εποχής του Κάλι άρχισαν να εισχωρούν μέσα στη δικαιοδοσία του κράτους του. Όταν το έμαθε, σκέφτηκε ότι το ζήτημα δεν είναι πολύ ευχάριστο. Ωστόσο, αυτό του έδωσε την ευκαιρία να πολεμήσει. Πήρε το τόξο και τα βέλη του και προετοιμάστηκε για στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Η διοίκηση του κράτους του Μαχαράτζα Παρίκσιτ ήταν τόσο τέλεια, ώστε καθόταν ήρεμος στην πρωτεύουσά του. Έμαθε όμως τα νέα ότι τα συμπτώματα της εποχής του Κάλι είχαν ήδη εισχωρήσει στα όρια του κράτους του και τα νέα δεν του άρεσαν καθόλου. Ποια είναι τα συμπτώματα της εποχής του Κάλι; Είναι 1) η άνομη επαφή με γυναίκες, 2) η παράδοση στην κρεατοφαγία, 3) η μέθη και 4) ο τζόγος. Η εποχή του Κάλι σημαίνει κυριολεκτικά εποχή της φιλονικίας και τα προαναφερθέντα τέσσερα συμπτώματα στην ανθρώπινη κοινωνία είναι οι βασικές αιτίες για κάθε είδους φιλονικία. Ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ άκουσε ότι κάποιοι άνθρωποι στο κράτος του παρουσίαζαν ήδη αυτά τα συμπτώματα και θέλησε να πάρει άμεσα μέτρα εναντίον αυτών των αιτίων ανησυχίας. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον μέχρι τη βασιλεία του Μαχαράτζα Παρίκσιτ, αυτά τα συμπτώματα της δημόσιας ζωής ήταν ουσιαστικά άγνωστα, και αμέσως μόλις εντοπίστηκαν, έστω και ελάχιστα, θέλησε να τα ξεριζώσει. Τα νέα δεν του ήταν ευχάριστα, αλλά κατά κάποιον τρόπο ήταν, επειδή ο Μαχαράζα Παρίκσιτ είχε μία ευκαιρία να πολεμήσει. Δεν είχε λόγο να πολεμά με μικρά κράτη, επειδή όλοι ζούσαν ειρηνικά υπό την κυριαρχία του, αλλά οι εγκληματίες της Κάλι-γιούγκα πρόσφεραν στο πολεμικό του πνεύμα μία ευκαιρία να εκδηλωθεί. Ένας τέλειος κσάτρια βασιλιάς είναι πάντα χαρούμενος μόλις του δοθεί η ευκαιρία να πολεμήσει, ακριβώς όπως ένας αθλητής λαχταρά να αγωνιστεί όταν έχει την ευκαιρία. Δεν αποτελεί επιχείρημα ότι αυτά τα συμπτώματα της εποχής του Κάλι έχουν προκαθοριστεί. Αν ήταν έτσι, τότε γιατί έγιναν προετοιμασίες για να πολεμήσουν αυτά τα συμπτώματα; Τέτοιου είδους επιχειρήματα προβάλλονται από οκνηρούς και κακότυχους ανθρώπους. Κατά την εποχή των βροχών οι βροχές είναι προκαθορισμένες, αλλά παρ’ όλα αυτά οι άνθρωποι παίρνουν τα μέτρα τους για να προστατευθούν. Κατά τον ίδιο τρόπο, την εποχή του Κάλι τα συμπτώματα αυτά που αναφέραμε προηγουμένως είναι βέβαιο ότι θα εισχωρήσουν στην κοινωνική ζωή, αλλά είναι χρέος του κράτους να σώσει τους πολίτες από την επαφή με τα στοιχεία της εποχής του Κάλι. Ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ θέλησε να τιμωρήσει τους εγκληματίες που εμφάνιζαν τα συμπτώματα της εποχής του Κάλι και έτσι έσωσε τους αθώους πολίτες που ήταν αγνοί στις συνήθειές τους επειδή ήταν θρήσκοι. Είναι χρέος του βασιλιά να προσφέρει αυτή την προστασία και ο Μαχαράτζα Παρίκσιτ είχε απόλυτο δίκιο που προετοιμαζόταν να πολεμήσει.

Μετάφραση στα ελληνικά: Γ. Δ. Κωνσταντόπουλος