Τα τέσσερα είδη ευσεβών προσώπων που πλησιάζουν τον Κρίσνα

τσατουρ-βιντα μπατζαντε μαμ   τζαναχ σουκριτινο ‘ρτζουνα

αρτο τζιγκιασουρ αρταρτι   γκιανι τσα μπαραταρσαμπα

«Ω μεγάλε απόγονε του Μπάρατα (Αρτζούνα), τέσσερα είδη ευσεβών προσώπων Μου προσφέρουν υπηρεσία αφοσίωσης – ο δυστυχισμένος, ο περίεργος, αυτός που επιθυμεί πλούτη και αυτός που αναζητά τη γνώση του Απόλυτου». (Μπαγκαβάντ-γκίτα 7.16)

Αντίθετα με τους αχρείους, οι ευσεβείς άνθρωποι είναι οπαδοί των ρυθμιστικών αρχών των γραφών και ονομάζονται σουκριτινα, δηλαδή αυτοί που υπακούουν στους κανόνες και τις ρυθμίσεις των γραφών, στους ηθικούς και κοινωνικούς νόμους, και οι οποίοι είναι λίγο-πολύ αφοσιωμένοι στον Υπέρτατο Κύριο. Ανάμεσά τους υπάρχουν τέσσερεις κατηγορίες ανθρώπων – όσοι είναι δυστυχισμένοι, όσοι χρειάζονται χρήματα, όσοι είναι περίεργοι και όσοι αναζητούν τη γνώση της Απόλυτης Αλήθειας. Αυτά τα πρόσωπα πλησιάζουν τον Υπέρτατο Κύριο για να προσφέρουν υπηρεσία αφοσίωσης κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Δεν πρόκειται για αγνούς αφοσιωμένους υπηρέτες, επειδή σε αντάλλαγμα για την υπηρεσία αφοσίωσης θέλουν να ικανοποιήσουν κάποιες βλέψεις τους. Η αγνή υπηρεσία αφοσίωσης είναι χωρίς βλέψεις και χωρίς επιθυμίες για υλικό κέρδος. Το Μπάκτι-ρασάμριτα-σίνντου ορίζει την αγνή αφοσίωση ως εξής:

ανιαμπιλασιτα σουνιαμ   γκιανα-καρμαντι-αναβριταμ

ανουκουλιενα κρισνανου-   σιλαναμ μπακτιρ ουτταμα

«Θα πρέπει να προσφέρει κανείς υπερβατική υπηρεσία αγάπης στον Υπέρτατο Κύριο Κρίσνα ευμενώς και χωρίς επιθυμία για υλικό όφελος ή κέρδος, μέσω πράξεων που αποβλέπουν στην απόλαυση ή φιλοσοφικών εικασιών. Αυτό ονομάζεται αγνή υπηρεσία αφοσίωσης».

   Όταν αυτά τα τέσσερα είδη ανθρώπων έλθουν στον Υπέρτατο Κύριο για υπηρεσία αφοσίωσης και εξαγνισθούν πλήρως μέσω της επαφής με έναν αγνό αφοσιωμένο υπηρέτη, γίνονται και οι ίδιοι αγνοί αφοσιωμένοι υπηρέτες. Όσον αφορά στους αχρείους, γι’ αυτούς η υπηρεσία αφοσίωσης είναι πολύ δύσκολη, επειδή η ζωή τους είναι εγωιστική, ακανόνιστη και χωρίς πνευματικούς στόχους. Αλλά ακόμη και μερικοί από αυτούς, αν έλθουν κατά τύχη σε επαφή με έναν αγνό αφοσιωμένο υπηρέτη, γίνονται επίσης αγνοί αφοσιωμένοι υπηρέτες.

    Όσοι είναι πάντα απασχολημένοι με δραστηριότητες που αποβλέπουν στην απόλαυση έρχονται στον Κύριο μέσα σε υλική δυστυχία και συναναστρεφόμενοι με αγνούς αφοσιωμένους υπηρέτες, γίνονται μέσα στη δυστυχία τους αφοσιωμένοι υπηρέτες του Κυρίου. Όσοι είναι απλώς απογοητευμένοι έρχονται επίσης μερικές φορές σε επαφή  με τους αγνούς αφοσιωμένους υπηρέτες και αποκτούν περιέργεια να μάθουν για τον Θεό. Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν οι πληκτικοί φιλόσοφοι απογοητεύονται σε κάθε πεδίο της γνώσης θέλουν ορισμένες φορές να μάθουν για τον Θεό και έρχονται στον Υπέρτατο Κύριο για να προσφέρουν υπηρεσία αφοσίωσης, υπερβαίνοντας  έτσι τη γνώση του απρόσωπου Μπραμάν και της εντοπισμένης Υπέρτατης Ψυχής (Παραμάτμα) και φτάνοντας στην προσωπική αντίληψη του Θεού, με τη χάρη του Υπερτάτου Κυρίου ή του αγνού αφοσιωμένου υπηρέτη Του. Γενικά, όταν οι δυστυχισμένοι, οι περίεργοι, οι αναζητητές της αλήθειας και αυτοί που χρειάζονται χρήματα απαλλαγούν από κάθε υλική επιθυμία και όταν κατανοήσουν πλήρως ότι οι υλικές αμοιβές δεν έχουν καμία σχέση με την πνευματική πρόοδο, τότε γίνονται αγνοί αφοσιωμένοι υπηρέτες. Όσο δεν επιτυγχάνεται αυτό το εξαγνισμένο στάδιο, οι αφοσιωμένοι υπηρέτες που βρίσκονται στην υπερβατική υπηρεσία του Κυρίου είναι μολυσμένοι με δραστηριότητες που αποβλέπουν στην απόλαυση και αναζητούν την εγκόσμια γνώση, κλπ. Πρέπει, λοπόν, να τα υπερβεί κανείς όλα αυτά για να μπορέσει να φτάσει στο στάδιο της αγνής υπηρεσίας αφοσίωσης.

Παραδείγματα για το εδάφιο 7.16 της Μπαγκαβάντ-γκίτα

Ο Γκατζένντρα είναι παράδειγμα κάποιου που βρίσκεται σε δυστυχία (άρττα). Αυτή η ιστορία συνέβη κατά τη διάρκεια του τέταρτου Μάνου. Ο Γκατζένντρα ήταν ο αρχηγός πολλών μεγάλων και δυνατών ελεφάντων, και ζούσε μαζί με πολλούς θηλυκούς ελέφαντες στην πυκνή ζούγκλα μιας κοιλάδας του όρους Τρικούτα, του βασιλιά των ορέων. Το όρος Τρικούτα είναι ένα από τα είκοσι βουνά που περιστοιχίζουν το όρος Μέρου. Το Τρικούτα έχει τρεις κορυφές, μία από σίδερο, μία από ασήμι και μία από χρυσό. Είναι το δεύτερο σπίτι της θεάς Ντούργκα, και λέγεται ότι το έφτιαξε μαζί με άλλες τρεις θεές για να εξαφανίσει το κακό, και γι’αυτό έχει τρεις κορυφές. Σε εκείνη την κοιλάδα υπήρχε μία μεγάλη, όμορφη και ελκυστική λίμνη, και μία μέρα ο Γκατζένντρα είχε πάει εκεί  μαζί με τις γυναίκες του και τα παιδιά του για να διασκεδάσουν. Διασκέδαζαν πράγματι απορροφημένοι στα παιχνίδια τους μέσα στη  λίμνη, όταν ξαφνικά ένας πανίσχυρος κροκόδειλος άρπαξε με μανία το πόδι του. Ο Γκατζένντρα χρησιμοποίησε όλη τη δύναμή του για να ελευθερωθεί, αλλά μάταια. Ο δυνατός ελέφαντας δεν μπορούσε να ελευθερωθεί, ακόμα και αφού προσπάθησε επί χίλια χρόνια. Σιγά-σιγά, ο Γκατζένντρα άρχισε να κουράζεται και να χάνει τη δύναμή του. Όταν είδε ότι δεν μπορούσε να βρει άλλη προστασία, κατέφυγε ολοκληρωτικά και αποκλειστικά στον Μπαγκαβάν Σρι Βίσνου. Με μεγάλη αγωνία και σε μεγάλη δυστυχία, άρχισε να ψέλνει με ευφράδεια Σανσκριτικές προσευχές, που είχε μάθει στην προηγούμενη γέννησή του ως Βασιλιάς Ινντραντιούμνα. Ο Κύριος Βίσνου έφτασε εκεί αμέσως πάνω στον Γκαρούντα και ελευθέρωσε τον Γκατζένντρα, κόβοντας το στόμα του κροκόδειλου με το τσάκρα Του.

   Στην προηγούμενη ζωή του, ο Γκατζένντρα ήταν ο Βασιλιάς Ινντραντιούμνα, ο κυβερνήτης του κράτους των Ντραβίντα και μέλος της δυναστείας των Πάννταβα. Κάποτε, ο Μαχαρίσι Αγκάστια επισκέφθηκε τον Ινντραντιούμνα, αλλά όταν έφτασε εκεί, ο Βασιλιάς λάτρευε τον Βίσνου σε βαθιά έκσταση, και γι’ αυτό δεν μπόρεσε να υποδεχθεί τον σοφό. Εξαιτίας αυτής της προσβολής, ο Μαχαρίσι Αγκάστια τον καταράστηκε να γεννηθεί στην επόμενη ζωή του ελέφαντας.

Ο Σωνάκα και οι υπόλοιποι σοφοί στο Ναϊμισαράνια είναι παραδείγματα εκείνων που είναι εξεταστικοί, περίεργοι (τζιγκιάσου). Κάποτε, ο Σωνάκα και άλλοι ρίσι οργάνωσαν θυσιαστήριες τελετές επί χίλια χρόνια στο άγιο μέρος του Ναϊμισαράνια, ελπίζοντας να επιτύχουν την υπέρτατη ευλογία. Έπειτα από αρκετό καιρό, απογοητεύθηκαν και έχασαν κάθε ελπίδα ότι θα κατόρθωναν να επιτύχουν τον στόχο τους με αυτή τη μέθοδο, έφτασαν όμως στην τελειότητα μέσω των απαντήσεων του Σούτα Γκοσουάμι στις ερωτήσεις τους. Ο Σρι Σούτα Γκοσουάμι ήταν μαθητής του Κυρίου Μπαλαράμα και του Σρι Σουκαντέβα Γκοσουάμι. Οι έξι ερωτήσεις που του έκαναν ήταν οι εξής:

1. Ποια είναι η ύψιστη ευλογία για τις τζίβα, τις ατομικές ψυχές;
2. Ποιο θέμα μπορούμε να ακούμε που θα ευχαριστήσει την ψυχή κάθε ψυχής, τον Παραμάτμα Σρι Χαρί;
3. Ποιους σκοπούς ήθελε να εκπληρώσει ο Βᾱσουντέβα Σρι Κρίσνα όταν εμφανίσθηκε από την κοιλιά της Ντεβάκι;
4. Ποιες διασκεδάσεις είχε ο Μπαγκαβάν Βᾱσουντέβα στις μορφές των διαφόρων αβατάρα;
5. Ποιες είναι οι ιδιότητες και οι δόξες του Σρι Χαρί;
6. Πού βρήκε καταφύγιο η θρησκεία (το ντάρμα) όταν ο Σρι Κρίσνα επέστρεψε στον δικό Του τόπο;

Όλοι εκείνοι οι  σοφοί κατέφυγαν στον Σρι Σούτα Γκοσουάμι και τον αποδέχθηκαν ως γκούρου, παρόλο που είχαν γεννηθεί σε υψηλής κοινωνικής θέσης οικογένειες μπράμανα, ενώ εκείνος είχε γεννηθεί σε κατώτερη κοινωνική τάξη. Όταν εξέφρασαν την περιέργειά τους στον Σρι Σούτα Γκοσουάμι με απλό και  καλόκαρδο τρόπο, εκείνος ο πολυαγαπημένος μαθητής του Σρι Σουκαντέβα Γκοσουάμι απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις τους με γλυκύτητα και αγάπη. Όταν άκουσαν τις απαντήσεις του, απέκτησαν όλοι τους την υπέρτατη τελειότητα.

Ο Ντρούβα είναι ένα παράδειγμα κάποιου που επιθυμεί πλούτη (αρτάρτι). Η ιστορία του συνέβη κατά την αρχή της δημιουργίας. Ο Αυτοκράτορας Ουτταναπάντα, που είχε γεννηθεί στη δυναστεία του Σβαγιαμμπούβα Μάνου, είχε δύο βασίλισσες. Η μεγαλύτερη βασίλισσα λεγόταν Σουνίτι, ενώ η μικρότερη, που έλεγχε τον βασιλιά, λεγόταν Σουρούτσι. Η Σουνίτι είχε έναν γιο που λεγόταν Ντρούβα. Του Ντρούβα, που ήταν μικρό παιδί, του έλειπε η στοργή και η αγάπη του πατέρα του και δεν άντεχε τα βασανιστήρια της μητριάς του. Ακολουθώντας τη συμβουλή της μητέρας του, πήγε στο πυκνό και βαθύ δάσος, όπου απορροφήθηκς τελείως σε πολύ αυστηρή και δύσκολη λατρεία του Σρι Χαρί, που τα μάτια Του μοιάζουν με λωτούς. Οι προσευχές του δεν ήταν για να φτάσει στον Υπέρτατο, αλλά για να εκπληρώσει την υλική του επιθυμία για ένα βασίλειο. Ωστόσο, με το έλεος του Μπαγκαβάν, δεν εκπληρώθηκε μόνο η επιθυμία του για ένα βασίλειο, αλλά απέκτησε και αγνό μπάκτι. Αν εφαρμόζει κανείς το μπάκτι με αμέριστη προσοχή και συγκέντρωση, έστω και αν το κάνει για να εκπληρώσει μία υλική επιθυμία, φτάνει τελικά στα πλέον ευοίωνα αποτελέσματα.

Οι τέσσερεις Κουμάρα, που λέγονταν Σανάκα, Σανάτανα, Σανάνντανα και Σανάτ, είναι παραδείγματα εκείνων που αναζητούν τη γνώση του Απόλυτου (των γκιάνι). Ο Μπράμα τους γέννησε από τον νου του στην αρχή της δημιουργίας, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον ονομάζονται μάνασα-πούτρα (γιοι του γεννημένοι από τον  νου του). Ήταν εντελώς απαλλαγμένοι από κάθε εγκόσμια έλξη, εξαιτίας της βαθιάς γνώσης τους. Γι’ αυτό δεν πρόσφεραν καμία βοήθεια στον πατέρα τους κατά τη δημιουργία, επειδή είχαν αναπτύξει την τάση για εικασίες σχετικές με το απρόσωπο γνώρισμα του Θεού (μπράμα-γκιάνα). Ο Μπράμα ήταν εξαιρετικά δυσαρεστημένος με τη συμπεριφορά τους και προσευχήθηκε στον Μπαγκαβάν Σρι Χαρί για το καλό των γιων του. Ο Σρι Μπαγκαβάν ικανοποιήθηκε από τις προσευχές του Μπράμα και στην ενσάρκωσή Του ως Χάμσα (κύκνος), τράβηξε τον νου τους μακριά από την ανιαρή απρόσωπη γνώση, για να τους προσφέρει τη γνώση της αγνής υπηρεσίας αφοσίωσης στο απόλυτο επίπεδο. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο Σανάκα Κουμάρα και οι αδελφοί του είναι γνωστοί ως γκιάνι-μπάκτα. Είναι οι ιδρυτές της μαθητικής διαδοχής Νιμμπαντίτια.

Μπαγκαβάντ-γκίτα – Μετάφραση και  σχόλιο: Σρίλα Μπακτιβεντάντα Σουάμι Πραμπουπάντα

Τα παραδείγματα – Σρίλα Μπακτιβεντάντα Ναράγιανα Μαχαράζα. Τα αναφέρει ως σχόλια στο «Τζάιβα-νταρμα» του Σρίλα Μπακιβινόντα Τάκουρα.

Μετάφραση: Γ. Δ. Κωνσταντόπουλος